Wanneer de groep en docent zich onderling verbonden voelen, is er een stevige basis om feedback te integreren in het leren. Een vertrouwensband zorgt ervoor dat deelnemers ideeën durven uitspreken, dat er spontaan geëxperimenteerd wordt, dat proberen en mislukken gezien wordt als een wezenlijk onderdeel van artistiek bezig zijn.
Het is dus goed om je energie in de opbouw van een goede relatie te steken en te starten met waardering. Geef feedback die de eigenwaarde versterkt.
Waardeer een gemotiveerde omgang met moeilijkheden: ‘Ik zag dat je schetsend de juiste lijn van de schoudercurve hebt gevonden. Je gaf niet op.’
Duid op specifieke eigenheden in het werk: ‘Er is veel aandacht voor zachte texturen in je tekeningen, je gebruikt daarbij je potlood heel subtiel.’
Valideer eigen(zinnige) oplossingen: ‘Hier durf je zaken openlaten, je vult niet alles in. Dat is verrassend. Dat contrast met de gedetailleerde stukken maakt het geheel levendig.’
Als het vertrouwen goed zit, heb je een basis om kritiek en werkpunten te geven. De woordkeuze blijft daarin cruciaal. Gebruik bij feedback de woorden ‘al’ en ‘nog niet’: dat duidt op het leren in de tijd en een vertrouwen in groei.
Wees helder en concreet. Vermijd zoveel mogelijk vage opmerkingen zoals ‘Sterk werk!’, ‘Ik voel het nog niet’.
Keer steeds terug naar de handelingen en gemaakte keuzes en het effect hiervan op het werk.
‘De bomenpartij in het landschap heb je in verdunde inktlagen weergegeven. Je ervaart daarbij de diepte en donkerte van het bos.’
of nog:
‘Je wil met je verzameling geschilderde handen commentaar geven op de communicatie tussen mensen. De verschillende vormen van de handen maken verbinding met elkaar, dat werkt, maar de felle kleurcontrasten leiden me eerder naar de esthetiek van het kleurenpalet. De boodschap gaat daarmee wat verloren voor mij.’
Wanneer feedback in het leerproces wordt geïntegreerd, vervaagt de grens tussen instructie en evaluatie.
Wanneer feedback in het leerproces wordt geïntegreerd, vervaagt de grens tussen instructie en evaluatie. In een goed opgebouwde dialoog tussen docent en deelnemer(s) leidt feedback tot nieuwe instructies (feed-forward).
Spreek in een gemeenschappelijke taal. Soms is het nodig om te parafraseren om te komen tot begrip van elkaars woorden. Het samen spreken en analytisch kijken, luisteren en benoemen zijn dus de basisbeginselen van goede feedback.
Ik ben op zoek naar een manier om het portret meer te laten spreken maar ik raak niet verder dan een loutere afbeelding van de foto.
Ja, de tekening toont dezelfde scherpte en toonwaarden van de foto. Het gaat voor jou dus niet over de gelijkenis met de foto? Kan je iets meer vertellen over waar je naar op zoek bent in het portret?
Ik wil dat de geportretteerde de toeschouwer aankijkt en dat de ogen contact maken met de toeschouwer. Ik zoek naar een oogopslag, een momentopname.
Je gebruikt het woord momentopname. Dat lijkt me hier essentieel. Wat kan er volgens jou te zien zijn in die oogopslag, die momentopname?
Alsof die iets wil vragen of zeggen, alsof er een gesprek gaat starten.
Is dat moment volgens jou te zien in je tekening?
Dat weet ik niet goed. Ik herinner me wel dat moment toen ik de foto nam.
Misschien is het goed om de herinnering van dat moment mee te nemen? Zou dat helpen?
Moeilijk ...
Een scherpe foto is eigenlijk een vastgezet moment. Wanneer je in het werkelijke leven naar iemand kijkt zie je een verzameling van meerdere momenten in de tijd, spieren die vertrekken, de ogen die kort en snel bewegen, een korte lichtflits in de blik, een kleine beweging van de wenkbrauw, een uitademing. Hoe klein ook de verandering, er gebeurt heel veel op een fractie van een seconde. Een foto zet één moment vast, het wordt als het ware bevroren. Je verliest bij het fotograferen eigenlijk een tijdsdimensie waarin al die kleine veranderingen gebeuren. Wat zou kunnen helpen om die tijdsdimensie in je tekening te suggereren en het leven in het portret op te roepen?
Ik heb een tiental foto’s genomen toen. Misschien moet ik uit meerdere momentopnames putten voor deze tekening?
Ja, dat lijkt me een goed idee. Zie je nog andere oplossingen?
Ik denk dat ik weer meer live moet tekenen. Los van een foto werken.
Ja. Werken naar waarneming geeft je onderweg andere informatie over de geportretteerde. Het gebabbel tussenin, een veranderende blik, emoties tussendoor, geluiden, spanning, stiltes, dat speelt allemaal mee.
Ok, ik kan weer verder!
