Interview

Katrijn De Cooman

Katrijn studeerde autonome vormgeving aan KASK en volgde de opleiding theaterdocent-regisseur aan de toneelacademie van Maastricht. Haar werk danst en beweegt tussen theater, dans/beweging en beeldende kunst. Ze richtte haar eigen collectief op: Collectief Elan(d), waar ze vooral beeldende, fysieke performances maken. Katrijn is maker en actrice/performer en geeft ook les, hoewel ze zichzelf daarbij liever facilitator dan docent noemt.

Als je jezelf in drie woorden zou moeten omschrijven, wat zouden die dan zijn?

Als kunstenaar zou ik de woorden fysiek, beeldend en theatraal kiezen. Als facilitator - wat natuurlijk ook aansluit bij wie ik ben als maker - zou ik verbinding, kwetsbaarheid en veiligheid noemen.

Wanneer ik een groep begeleid probeer ik mezelf kwetsbaar op te stellen. Zo probeer ik ervoor te zorgen dat ik met de mensen waarmee ik werk, maar ook met het publiek waarvoor ik maak, tot het level kom waar kwetsbaarheid er mag en kan zijn. Ik hecht superveel belang aan een veilige omgeving, dat is de basis om te kunnen creëren. Als er een onveiligheid is of er ontstaat concurrentie, dan is dat voor mij de dood aan de creativiteit. Ik geef ook veel aandacht aan elkaar écht zien en jezelf durven tonen.

Dat doe ik door in het begin van een workshop of cursus bijvoorbeeld in te spelen op de namen of door letterlijk te kijken naar elkaar en elkaar aan te voelen. Wat ik doe als maker, speler en docent komt overeen met hoe ik in het leven wil staan/sta. Ik kom mezelf vaak tegen wanneer ik een cursus geef en ik vind het interessant om te zien wat de blokkades zijn bij mezelf, maar ook in de groep. Vaak ligt dat niet veraf van waar je in het dagelijkse leven op blokkeert. Ik vind het interessant om die confrontatie aan te gaan en daar ruimte voor te scheppen. Maar ik vertrek wel altijd van spelplezier en veiligheid en zo kunnen we diepere lagen aanraken.

Lukt het altijd om ervoor te zorgen dat iedereen zich veilig voelt in de groep?

Ik werk heel hard op groepsdynamiek en het lukt altijd om een veilige sfeer te creëren binnen groep, het ziet er gewoon elke keer anders uit. Elke groep heeft een andere groeicurve en een ander ritme. Bij sommige groepen merk je meteen dat er een sterke groepsverbinding is, bij andere ontstaat het meer geleidelijk. Het ene is niet beter dan het andere, het vraagt gewoon om een andere aanpak. Het is altijd heel leuk om te zien welke vorm een groep aanneemt en hoe mensen groeien en stappen zetten.

Zijn er bepaalde thema’s die jou fascineren, waar je vaak rond werkt?

Ik werk minder thematisch, maar er zijn wel drie hoofdpijlers die mij inspireren. Dat is de mens op zich, letterlijk: wie we zijn, ons lichaam en onze energie. Daarnaast ook de ruimte en materiaal. Als ik in een ruimte kom vraag ik me meteen af hoe we ons verhouden tot die ruimte en wanneer ik een voorstelling maak, speel ik bewust met publieksopstelling.

Bij een project ga ik er niet van uit dat het publiek altijd neerzit en kijkt, maar ik denk meer vanuit wat het materiaal nodig heeft en wat de interessantste vorm is. Ik onderzoek graag hoe je materiaal anders kan benaderen en interpreteren. Dingen anders gebruiken dan waarvoor ze eigenlijk dienen. Maar mijn manier van werken verandert ook heel vaak. Ik vind het zalig om te blijven ontdekken en te spelen, zowel als maker als wanneer ik voor een groep sta. Dat probeer ik ook mee te geven aan iedereen: blijven ontdekken en spelen. Ook in het leven.

Wat was de laatste voorstelling die je zag die je echt raakte?

Eén waar ik meteen aan denk is Invited van Seppe Baeyens. Die voorstelling heb ik twee keer gezien en die heeft me enorm ontroerd, het leunt ook aan bij het werk dat ik met Collectief Elan(d) maak. Waar ik nog aan denk is een toonmoment dat ik heb gezien in de Kazematten met allemaal jonge spelers. Het was een soort slam poetry voorstelling en ik was echt omvergeblazen van het talent en de puurheid. De jongeren lieten zichzelf volledig zien en dat ontroerde mij.

Kan je uitleggen hoe jouw artistiek maakproces eruitziet?

Dat is altijd helemaal anders. Het hangt sterk af van project tot project. Wat voor mij altijd werkt is doen. Het al doende ontdekken op de vloer. Daar word ik ook het meest gelukkig van. Ik zit niet vaak lang rond de tafel. Ik vertrek altijd van het hier en nu, wat mij op dat moment boeit. Ik word enthousiast door de magie van het moment en door dingen die spontaan ontstaan. Als ik samenwerk met mensen nodig ik hen ook uit om vooral te proberen en niet te veel na te denken. En als ze dan nadenken, om vanuit het lichaam te denken.

Als ik samenwerk met mensen nodig ik hen uit om vooral actief te proberen. En als ze dan toch nadenken, om dan vanuit het lichaam te denken.

Als je zou moeten kiezen tussen faciliteren of zelf maken, wat zou je dan kiezen?

Ik kan echt niet kiezen. Ik heb beide nodig. Als ik alleen maar voor een groep sta, dan zou het kriebelen om zelf iets te doen en als ik alleen zelf dingen zou maken dan ga ik goesting hebben om wat ik ken door te geven aan anderen. Die twee beïnvloeden elkaar heel sterk. Ik voel altijd de nood om mijzelf te blijven uitdagen. Dat doe ik enerzijds door zelf workshops en opleidingen te volgen maar ook door de wereld te ontdekken, te reizen en mijzelf beter te leren kennen door meditatie, yoga, tantra, inner dance, natuur ... Dat zijn allemaal dingen die invloed hebben op mij als mens en dus ook op de manier waarop ik voor een groep sta, dingen creëer, dingen in de wereld zet. Dat zorgt ervoor dat mijn cursussen altijd anders zijn. De kern blijft hetzelfde want ik ben nog altijd ik, maar ik verander ook en wat ik doe groeit mee.

Wat wil je mensen die cursus volgen bij jou zeker meegeven?

Er is niet één boodschap die ik wil meegeven. Voor mij is het belangrijker om ruimte te scheppen voor hen om te kunnen ontdekken wat ze op dat moment nodig hebben. Het is een persoonlijk proces en voor iedereen draait het anders uit. Wat ik iedereen gun, is verbinding. Het komt iedereen ten goede om een moment van verbinding te hebben met jezelf, je eigen creativiteit en met anderen. Ik gun het ook iedereen om hun eigen creativiteit te ontdekken. Mensen denken heel snel dat ze iets niet kunnen of ergens niet goed in zijn. Ik hoop iedereen mee te geven dat er geen goed of slecht is en dat we allemaal goed genoeg zijn. Als dat dan nog eens een ripple-effect kan hebben in het dagelijkse leven, dan zou ik dat super schoon vinden. Via bewegingstheater mensenlevens een beetje transformeren zodat ze meer geloven in zichzelf en hun eigen creativiteit. Daarom hoeven we niet allemaal zotte dingen te doen, creëren mag wat meer deel zijn van ons dagelijkse leven vind ik.

Zijn er makers waarmee je graag zou willen samenwerken?

Oh ja… heel veel. Ik zou het heel cool vinden om samen te werken met Peeping Tom, dat vind ik een zot gezelschap. Zij zijn het totaalplaatje als het gaat over dansperformance. Het decor, het licht, de uitvoering: alles klopt. Jan Martens vind ik ook een fantastische man, als persoon, dus ik zou het interessant vinden om met hem samen te werken. Alain Platel komt ook in mij op. Ik heb hen persoonlijk ontmoet en zij zijn zo’n schone mensen. Dat is iets waar ik belang aan hecht, ik wil samenwerken met mensen die interessante dingen in de wereld zetten maar ook op een menselijke manier. Ik wil mij veilig en gelijkwaardig voelen wanneer ik samenwerk met iemand. Als dat zo is, kan ik met iedereen werken.

Heb je een artistieke tip voor ons?

The Power of the now van Eckhart Tolle. Dat boek heeft niets met kunst te maken, maar het gaat over in het hier en nu zijn en dat vond ik heel inspirerend. Ook het boek Nonviolent communication van Marschall B. Rosenberg vind ik ook een absolute aanrader in het leven. Dat gaat over hoe we communiceren en met de ander omgaan. En een film die een supergrote indruk heeft nagelaten op mij als kind is Being John Malkovich. Een mega absurde, boeiende film

Nieuwsgierig naar méér na het lezen van dit interview?

Naar de cursussen met Katrijn Naar de instagram van Katrijn
Katrijn De Cooman
Datum bericht ma 4 maart '24